Si te perdoresh formulat ne Excel

Nese duhet te kryeni llogaritje ne Excel dhe per kete arsye po kerkoni te dini se si te perdoresh formulat ne Excel, atehere ketu jeni ne vendin e duhur. Ato jane një mjet i domosdoshëm qe ju ndihmon te lehtesoni punen tuaj vetem me disa klikime. Si fillim do ju shpjegojme se cfar eshte nje formule apo funksion, me qellim qe te keni te qarte dallimin. Per me shume vazhdoni lexoni me poshte.

Permbajtja

• Si te perdoresh formulat ne Excel
  • Si te perdoresh funksionet ne Excel
  • Operatorët
  • Referencat/Kordinatat
  • Konstantet
• Si te përpilosh një formulë Excel

Si te perdoresh formulat ne Excel

Microsoft Excel është një program që lejon të menaxhosh të dhënat dhe të kryesh llogaritje, të cilat ndodhin përmes përdorimit të formulave.

Një formulë Excel është një varg përmes të ciles ju shkruani llogaritjen që dëshironi të bëni për të dhënat që keni ne zoterim. Ajo përbëhet nga disa elementë të cilët, në përgjithësi, përsëriten.

Për t’ju bërë ta kuptoni mirë këtë argument, propozoj si shembull formulën =IF(A1>0;”Pozitive”;”Negative) ose =SE(A1>0;”Positivo”;”Negativo”) e cila përbëhet nga funksioni IF(), nga një referencë/kordinate (A1), nga një konstante (0) dhe nga operatorë të ndryshëm (për shembull, shenja >). Të gjithë këta elementë janë pothuajse gjithmonë të pranishëm në formula, edhe pse në disa raste mund të ketë përjashtime, në varësi të llogaritjes që do të kryhet.

Për të kuptuar më mirë se si te perdoresh formulat ne Excel, në kapitujt e ardhshëm do të shpjegoj në detaje se cilët janë elementët e ndryshëm që përmenda më parë dhe si përdoren.

Si te perdoresh funksionet ne Excel

Shpesh, një formulë ngatërrohet me funksionin. Siç ju shpjegova ne kapitullin se si te perdoresh formulat ne Excel, një formulë është e perbere nga te dhenat qe fut përdoruesi për të kryer një llogaritje. Një funksion, nga ana tjetër, është një kod i paracaktuar në Microsoft Excel qe ju lejon të kryeni një operacion specifik.

Duke iu rikthyer shembullit që ju tregova në kapitullin e mëparshëm, funksioni IF() nuk është një formulë, pasi thjesht shpreh një koncept: për të marrë një rezultat të vërtetë ose të rremë, bazuar në një kusht të caktuar. Kur shkruhet brenda një qelize, duke shtuar shenjën = dhe duke treguar të gjitha argumentet e tjera, atehere do merrni një formulë të bazuar në funksionin IF().

Funksionet mund të përdoren individualisht brenda një formule ose të lidhen së bashku, duke krijuar formula më komplekse, përmes të cilave deklarohet një llogaritje që nuk mund të kryhet kurrë me një funksion të vetëm.

Në Microsoft Excel ka shumë funksione të disponueshme që variojnë në fusha të ndryshme llogaritjeje: ato që kanë të bëjnë me çështjet financiare, statistikat, trigonometrinë ose logjikën, vetëm për t’ju dhënë disa shembuj.

Funksionet mund të thirren brenda një qelize, duke shtypur së pari shenjën = dhe më pas duke treguar parametrin e deklarimit të tyre: në rastin e funksionit SE(), duhet të shtypni SE: duke vepruar kështu, një tooltip do të shfaqet poshtë qelizës (d.m.th. një sugjerim), i cili do t’ju japë udhëzime për përpilimin e saktë të funksionit.

Nëse nuk dini funksionin qe duhet përdorur, në Excel për Windows dhe macOS mund ta gjeni duke përdorur butonin e Inserisci funzione. Nëse përdorni Excel Online, mund të hapni të njëjtin panel duke përdorur butonin Funzione në skedën Inserisci.

Së fundi, në lidhje me aplikacionin Excel për Android ose iOS, mund të shtoni një formulë duke përdorur menunë zbritëse në fund, duke zgjedhur artikullin Formule (në smartphone), ose duke përdorur skedën e duhur në krye (në tabletë).

Operatorët

Per te mesuar tamam se si te perdoresh formulat ne Excel, duhet te dish se cdo formulë kërkon përdorimin e operatorëve: këto janë simbole që përcaktojnë një operacion specifik në llogaritje, bazuar në kategorinë të cilës i përkasin.

Edhe formula më e thjeshtë =A1, e shkruar në qelizën B1 të tabelës, përbëhet nga operatori =. Kjo e fundit është thelbësore për të shkruar një formulë dhe rrjedhimisht për të filluar llogaritjen e lidhur me të.

Ndër operatorët që mund të përdorni brenda një formule, jane ata krahasues, siç është shenja = e cila, përveç asaj që u tha tashmë në rreshtat e mëparshëm, shërben edhe për të deklaruar se dy vlera duhet të jenë të barabarta. Pastaj janë shenjat > dhe < të cilat respektivisht shprehin nëse një vlerë duhet të jetë më e madhe ose më e vogël se një tjetër. Shenjat e fundit, të kombinuara me operatorin =, shprehin nese një vlerë duhet të jetë më e madhe ose e barabartë (ose më e vogël ose e barabartë) me një tjetër.

Ekzistojnë gjithashtu operatorë të tjerë që përdoren për të përcaktuar intervalet midis qelizave, siç është shenja : (dy pika) ose për të grupuar argumente, të tilla si kllapa të rrumbullakëta. Një operator tjetër shpesh i pranishëm brenda një funksioni është ai i shprehur me shenjën ; (pikëpresje), e cila ju lejon të ndani argumentet e një funksioni nga njëri tjetri.

Referencat/Kordinatat

Pas përcaktimit të funksioneve dhe operatorëve, një element tjetër i përsëritur në një formulë është referenca/kordinata: kjo e fundit ka një funksion të ngjashëm me ndryshoren e një formule matematikore. Referencat, në fakt, shprehen me lidhjet e qelizave.

Duke marrë formulën =LUNGHEZZA(A1) si shembull, termi A1 përfaqëson një referencë/kordinate qelize që mund të përmbajë çdo vlerë të përcaktuar nga përdoruesi. Prandaj, jo domosdoshmërisht duhet të jetë një vlerë numerike ose tekstuale e futur nga ju në qelizë, por gjithashtu mund të jetë rezultat i një llogaritjeje të kryer në vetë qelizën.

Referencat mund të shprehen me një qelizë të vetme (A1) ose me një interval (A1: A100) të përcaktuar nga operatori me shenjën : (dy pika), për të cilën ju thashë në kapitullin e mëparshëm. Një formulë që përmban një referencë qelize do të ndryshojë rezultatin e llogaritjes së saj, bazuar në të dhënat e futura në vetë qelizën.

Kur formula përsëritet në qelizat e tjera, duke e tërhequr, referenca e qelizës ndryshon në formën e saj: nëse në qelizën B1 keni shkruar një formulë që përmban një referencë për qelizën A1, duke e tërhequr atë në qelizën më poshtë (B2), referenca do të ndryshojë automatikisht në A2. Në këtë rast, një ndryshim rreshti ndodh në referencën e qelizës. Kjo gjithashtu ndodh kur përsëritja e formulës ndodh horizontalisht, gjë që rezulton në një ndryshim në kolonën në referencën e qelizës.

Në formula të caktuara, operacioni i përshkruar më sipër mund të shkaktojë gabime në llogaritje, pasi disa referenca duhet të mbeten të ankoruara në një qelizë, pa ndodhur asnjë ndryshim gjatë ndryshimit të rreshtit ose kolonës. Në këtë rast, duhet të përdorni operatorin $ brenda referencës, siç do ta shpjegoj në rreshtat në vijim.

• Referenca $A1 tregon se, me përsëritjen e formulës, kolona duhet të mbetet e bllokuar, duke lejuar që rreshtat të ndryshojnë.
• Referenca A$1 tregon se, me përsëritjen e formulës, rreshti duhet të mbetet i bllokuar, duke lejuar ndryshimin e kolonave.
• Referenca $A$1 tregon se, ndërsa formula përsëritet, si kolona ashtu edhe rreshti i qelizës duhet të mbesin të bllokuara për ta lënë referencën e qelizës të pandryshuar në formulë.

Përveç asaj që u tha në rreshtat e mëparshëm, një referencë mund të përbëhet edhe nga një emër. Emrat nuk janë gjë tjetër veçse referenca që përmbajnë brenda, të dhëna të përcaktuara nga përdoruesi, të tilla si një varg qelizash, një funksion, një konstante ose një tabelë. Emrat mund të vendosen nga përdoruesi përmes skedës Formule dhe duke zgjedhur butonin Gestione nomi.

Konstantet

Elementët e fundit që mund të jenë të dobishëm për ju në një formulë janë konstantet. Një konstante nuk është asgjë më shumë se një vlerë e përcaktuar nga përdoruesi që nuk është e ndryshueshme. Prandaj, një konstante është e shkëputur nga koncepti i qelizës, pasi duhet të jetë një e dhënë jo e ndryshueshme.

Konstantja mund të jetë ose një vlerë numerike ose një tekstuale, në varësi të llogaritjes që duhet bërë. Merrni, për shembull, formulën = IF (A1>0;”Pozitive”;”Negative”). Vlera 0 përfaqëson një konstante për referencën e qelizës A1. Qeliza A1 janë numra pozitivë.

Argumentet pasues të funksionit IF() janë gjithashtu konstante: termat Pozitiv dhe Negativ janë kushtet e vërtetësisë që formula duhet të shprehë, bazuar në gjendjen e deklaruar. Këto konstante janë të pandryshueshme, siç janë specifikuar nga përdoruesi.

Këto kushte të vërtetësisë në formulë mund të zëvendësohen edhe me funksione të tjera, duke e bërë kështu vlerën dinamike dhe të ndjeshme ndaj ndryshimeve, bazuar në referencat e qelizave të pranishme në to. Do t’ju shpjegoj këtë koncept në një kapitull me poshte.

Si te përpilosh një formulë ne Excel

Tani që i njihni të gjithë elementët që ju nevojiten në një formulë, është koha për të parë se si ta përpiloni një te tille.

Si shembull, le të marrim një formulë që synon të verifikojë nëse kodi i përket një personi femër apo një mashkulli.

=SE(VALORE(DESTRA(SINISTRA(A1;11);2))<=31;”M”;”F)

Në shembullin e mësipërm, qeliza A1 përmban një kod të një personi fizik. Nëse nuk e dini, brenda kodit shprehet një numër në shifrën e dhjetë dhe njëmbëdhjetë, që korrespondon me ditën e lindjes. Ndërsa te burrat kjo vlerë është midis 1 dhe 31 (ditët e muajit), te gratë shtohet edhe vlera 40.

Duke thënë këtë, duke pasur parasysh objektivin e përcaktuar në paragrafët e mëparshëm, do të jetë e nevojshme të nxirret kjo vlerë dyshifrore nga kodi dhe të krahasohet me të dhënat që zoteron. Për ta bërë këtë, keni nevojë për kombinimin e dy funksioneve DESTRA() dhe SINISTRA(), të cilat ju lejojnë të nxirrni një numër karakteresh të përcaktuara nga një varg. Kjo vlerë më pas duhet të rikuperohet me funksionin VALUE()/VALORE(), në mënyrë që të njihet si një numër. Në fakt, shifrat që shkojne nga 01 në 09 interpretohen si tekst nga Excel, por duke përdorur funksionin VALUE (), ato do të konvertohen në numra.

Në këtë rast, formula SINISTRA(A1;11) do t’ju lejojë të nxirrni 11 karakteret e para (konstante) të një vargu të përmbajtur në qelizën A1 (referencë) duke filluar nga e majta. Rezultati i marrë, i cili nuk është konstante, do të përdoret si referencë për funksionin DESTRA(), i cili kërkon nxjerrjen e 2 karaktereve të parë (konstante), duke filluar nga e djathta e vargut.

Funksioni VALUE()/VALORE(), nga ana tjetër, kërkon vetëm një referencë të qelizës si argument, në mënyrë që të konvertojë përmbajtjen e tij në një vlerë që mund të përdoret në formulë. Në këtë rast, referenca do të jepet nga rezultati i funksionit RIGHT()/DESTRA().

Për të përcaktuar nëse një kod i përket një burri ose një gruaje, mund të jetë e dobishme të përdorni funksionin SE()/IF(). Në këtë rast, duhet të tregoni si argument të parë kushtin e vërtetësisë së llogaritjes: ajo që dëshironi të dini është nëse rezultati i marrë është më i vogël ose i barabartë me 31, në mënyrë që të identifikoni kodin qe i përket një burri. Vlerat e ndryshme nga ajo e treguar, do tregonin se i përket një gruaje.

Në këtë rast, vlera e nxjerrë përmes funksionit VALUE()/VALORE() do të jetë referenca e kërkuar nga formula, e cila duhet të krahasohet me vlerën 31 (konstante) përmes operatorit me shenjën <=. Kushtet e vërteta dhe të gabuara do të shprehen përkatësisht me konstantet “M” dhe “F”, të ndara nga operatori ; (pikëpresje).

Natyrisht, siç ju shpjegova në kapitujt e mëparshëm, formula duhet të paraprihet nga shenja =, pa të cilën llogaritja e kërkuar nuk do të bëhet kurrë.