Cfar eshte dhe si funksionon Interneti

Ne kete udhezues do ju tregojme se cfar eshte dhe si funksionon Interneti. Ne fakt, ditet e sotme interneti eshte bere nje nga sherbimet me te perdorura dhe domosdoshme per jeten e njerezve. Me ndihmen e tij ju mund te flisni ne rrjete sociale, te dergoni email, te dergoni dokumente, te lundroni ne internet dhe informoheni ne kohe reale mbi ate qe ndodh neper bote, etj. Megjithate nese nuk dini se cfar eshte Interneti, atehere me poshte do ju tregojme historine e tij dhe se si funksionon.

Historia e Internetit

Cfar eshte dhe si funksionon Interneti

Shtatëdhjetë vjet më parë Interneti ishte vetëm një dëshirë në mendjen e atyre që shikonin nga e ardhmja. U deshën dekada studimi dhe përmirësime për të arritur këtu ku jemi sot. Me poshte do të zbuloni se gjithçka filloi me një përpjekje për të komunikuar pa u ndikuar nga pasojat e një lufte dhe se në fillim kishte vetëm dy kompjutra të lidhur me njeri – tjetrin.

ARPA dhe ARPANET

Nga mesi të shekullit të kaluar komunikimet bëheshin pa mjete transmetimi dixhital, por me radio, komunikime të koduara telefonike apo edhe telegram.

Në vitin 1960, Ministria e Mbrojtjes se Shteteve të Bashkuara te Amerikes krijoi projektin ARPA. Kjo ishte një agjenci përgjegjëse për ndërtimin e një rrjeti komunikimi që mund të lidhte edhe vende të largëta gjeografikisht me njëra-tjetrën. Kjo ishte për shkak se, duke pasur parasysh efektet e bombave në luftërat e kaluara, kishte nevojë për të komunikuar nëpërmjet diçkaje që nuk mund të shkatërrohej nga një bombë bërthamore.

Krijo sitin tend te Internetit me Elfa Web

Me kalimin e kohës dhe ecurinë e projektit, ARPA arriti të lidhë katër universitete së bashku me ndihmën e një kompjuteri dhe një linje telefonike. Ky rrjet i vogël komunikimi u quajt ARPANET dhe kjo ishte zanafilla e gjithckaje.

TCP/IP

Tani, ne kete udhezues qe tregon se cfar eshte dhe si funksionon Interneti, do flasim per protokollin TCP/IP. Ne fakt, nuk mjaftonte që kompjuterët të komunikonin me njëri-tjetrin, por kishte nevojë që të dhënat të lëviznin saktë nga një kompjuter në tjetrin. Për shembull, informacioni duhej të arrinte në rendin e duhur dhe të mos humbej gjatë udhëtimit apo të mbërrijë më shpejt ose më vonë se sa pritej.

Kjo është arsyeja pse kaluan shumë vite përpara se të përsosej komunikimi. ARPANET po rritej dhe kishte gjithnjë e më shumë kompjuter te lidhur, por pervec se të gjithë kompjutrat duhet të komunikojnë në të njëjtën mënyrë, duhet që informacioni të kuptohet saktë nga të gjithë kompjuterat edhe nëse ata ishin te ndryshem midis tyre.

Pikërisht për këtë arsye, në mesin e viteve 1970 lindi ai që ne sot e quajmë protokolli TCP/IP. TCP/IP nuk është asgjë më shumë se një grup rregullash që dominojnë komunikimin në rrjet në një farë mënyre. Ai përbëhet nga dy pjesë: pjesa TCP përmban mënyrat në të cilat të dhënat lëvizin fizikisht nga një pjesë e rrjetit në tjetrën, ndërsa pjesa IP merret me mënyrën se si të dhënat duhet të dorëzohen dhe interpretohen nga kompjuterat që i kërkojnë ato. Për informacion të mëtejshëm mbi këtë temë, lexoni ne Wikipedia.

Cfar eshte dhe si funksionon Interneti: Email dhe NFSNET

Në këtë pikë, ku shume universitete ishin të lidhura në ARPANET, kishte nevojë për të studiuar një sistem për shkëmbimin e mesazheve reale me tekst. Në vitin 1971 Ray Tomlinson krijoi një sistem për ta bërë këtë.

Ideja ishte të specifikohej në mesazh si emri i personit të cilit i drejtohej ashtu edhe adresa e kompjuterit që do ta merrte atë. Këto dy informacione u ndanë me simbolin @ (i cili në anglisht lexohet at, d.m.th. drejtuar në). Ne fakt, kjo shpikje quhet sot email.

Menjëherë pas kësaj, u shpik edhe mënyra e parë në të cilën dy kompjutra të lidhur mund të shkëmbenin skedarë, i cili më vonë do të bëhej protokolli i famshëm FTP.

Tashmë gjithnjë e më shumë njerëz ishin të vetëdijshëm për këtë rrjet të madh dhe gjithnjë e më shumë universitete iu bashkuan atij. Per kete arsye ishte e nevojshme të krijoheshin, në një moment të caktuar, rrjete rrjetesh. Në këtë mënyrë disa kompjuterë u lidhën me njëri-tjetrin në një rrjet të vogël dhe të gjitha rrjetet e vogla u lidhën në një rrjet më të madh.

Ju thame në fillim se ARPANET ishte një rrjet i dedikuar vetëm për ata që kishin nevojë të komunikonin me Departamentin e Mbrojtjes së SHBA-së, por ky sistem ishte shumë i mirë për të mos u përdorur nga të gjithë.

Kështu u ndërtua NFSNET në mesin e viteve 1980, dmth një rrjet alternativ ndaj ARPANET i përbërë nga rrjete që lidhnin shumë universitete nga e gjithë bota.

NFSNET është nëna e internetit dhe me kalimin e kohës, gjithnjë e më shumë rrjete qe do lindin, do jene në gjendje të komunikojnë me njëri-tjetrin gjithnjë e më shpejt dhe të lidhin kompjutra gjithnjë e më të largët. NFSNET, disa vite më vonë, do të bëhej Interneti që njohim sot.

Cfar eshte dhe si funksionon Interneti: WWW

Cfar eshte dhe si funksionon Interneti

Në vitin 1991, diçka e mrekullueshme ndodh në CERN në Gjenevë te Zvicres, u shpik WWW ose World Wide Web, e cila u jep anëtarëve të CERN mundësinë për të aksesuar lehtësisht, drejtpërdrejt nga stacionet e tyre të punës, dokumentet shkencore të pranishme në kompjuterat e ndryshëm të institutit.

Së bashku me WWW, lindi edhe gjuha HTML (HyperText Markup Language), d.m.th ajo që përdoret për të shkruar faqet e internetit dhe protokolli HTTP, pra ai me te cilin udhetojne të dhënat e faqes, nga njera ane ne tjetren, në rrjet.

WWW u bë e disponueshme për të gjithë vetëm dy vjet më vonë, në vitin 1993, vit në të cilin u shpikën programet e para që e përdorën atë në një mënyrë të thjeshtë, dmth shfletuesit/browser (si prsh internet explorer). Tani duhet të kuptoni edhe pse kur shfletoni një faqe interneti duhet të përdorni akronimin https://www, pra ju po i jepni udhëzime shfletuesit tuaj që do të duhet të shkarkojë një faqe interneti, kështu që do të duhet të komunikojë me serverin duke përdorur protokollin https.

Shumë herë ka konfuzion midis Web dhe Internetit, por në realitet ato janë dy gjëra të ndryshme. Interneti, është infrastruktura mbi të cilën bazohen të gjitha komunikimet që zhvillohen online. Është ai që mban të gjitha të dhënat që më pas transportohen nga një pajisje në tjetrën kur shikojmë një faqe në shfletuesin tonë (Web-i), dërgojmë një email, transferojmë skedarë përmes FTP dhe më shumë. Web-i është një nga shumë shërbime të internetit dhe më saktë është ai që lejon shfaqjen e të dhënave në formë hiperteksti brenda një shfletuesi/browser.

Prandaj në thelb, Web-i është vetëm një nga shumë funksionet e internetit, ai që përdorim kur shfletojmë në internet me shfletuesin tonë për të thirrur faqet e internetit (kështu që kur shkruajmë një adresë, pajisja jonë e përkthen atë nëpërmjet DNS, kontakton serverin në distancë dhe më pas na kthen të dhënat e marra nga ky i fundit) por ka edhe të tjera, si e-mail dhe transferimi i skedarëve nëpërmjet protokollit FTP. Për të mësuar më shumë, lexoni ne Wikipedia.

Internet sot

Cfar eshte dhe si funksionon Interneti

Me kalimin e viteve gjërat u përmirësuan dhe linden gjithnjë e më shumë programe të aftë për të shfrytëzuar internetin, duke filluar nga programet për dërgimin dhe marrjen e mesazheve te programet për shkarkim, lojërat, programet për telefonata në internet dhe shumë programe të tjera të ndryshme. Prej disa vitesh, me shpikjen e telefonave inteligjentë dhe tabletëve, është e mundur të merret interneti kudo dhe kanë lindur mijëra aplikacione të tjera, si aplikacionet e mesazheve, rrjetet sociale dhe shumë aplikacione të tjera fantastike për kryerjen e detyrave të vogla të përditshme.

Si funksionon Interneti

Tani, ne kete udhezues qe tregon se cfar eshte dhe si funksionon interneti, jeni ne piken kur do flasim per funksionimin e tij. Ne fakt, interneti nuk është vetëm të gjitha faqet e internetit nga e gjithë bota, nuk është vetëm mundësia e marrjes dhe dërgimit të mesazheve me e-mail, biseda me miqtë etj.

Ekziston një arsye pse Interneti quhet rrjeti i madh ose thjesht Rrjeti. Kini parasysh se interneti rrjedh nga kombinimi i prefiksit inter (që do të thotë midis) dhe fjalës net, që do të thotë rrjet. Kjo fjalë duhet t’ju bëjë të mendoni për të gjitha makineritë, qofshin ato kompjutra, server, telefona inteligjentë, tabletë, televizorë inteligjentë, orë inteligjente, të lidhura me njëra-tjetrën në të gjithë botën dhe që shkëmbejnë dhe marrin të dhëna të të gjitha llojeve.

Të dhënat udhëtojnë nga një vend në tjetrin në këtë rrjet të madh me protokollin TCP/IP. Cdo pajisje e lidhur ka adresën e saj të quajtur IP dhe kur informacioni fillon të udhëtojë, ajo e di saktësisht se cilën IP duhet të arrijë.

Imagjinoni informacionin që udhëton në internet si një letër që duhet të arrijë nga Londra në një adresë të saktë në Rome. Emri dhe adresa e marrësit (IP) janë shkruar në këtë letër, ajo do të renditet nëpër qendra të ndryshme postare dhe në fund do t’ju dorëzohet nga postieri deri në shtëpinë tuaj.

Për të bërë që informacioni të udhëtojë fizikisht nga një vend në tjetrin, shumë rrjete të vogla (dhe të mëdha) lidhen me njëri-tjetrin për të krijuar një gjigant. Mjetet e transmetimit, pra materialet mbi të cilat udhëtojnë të dhënat, janë kryesisht kabllo koaksiale ose fibra optike etj. Në disa raste, të dhënat udhëtojnë gjithashtu duke shfrytëzuar valët elektromagnetike, duke shfrytëzuar kështu komunikimin nëpërmjet satelitëve ose antenave (siç ndodh me lidhjet celulare).

Pra, Interneti është grupi i të gjitha pajisjeve të lidhura me njëra-tjetrën, me të gjitha teknologjitë, programet dhe aplikacionet për t’i bërë ato të komunikojnë saktë. Është si një rrjet gjigant, i cili nuk ka fillim dhe fund, duke filluar nga një pikë, të gjitha pozicionet e tjera të rrjetit mund të arrihen edhe me rrugë të ndryshme. Të gjithë janë të lidhur me të gjithë dhe kjo është pjesa magjepsëse.