Ne kete udhezues do te shpjegojme se si funksionon Bluetooth. Kjo eshte nje teknologji shume e perhapur ne ditet e sotme, mjafton te permendesh kufjet bluetooth, shkembimin e skedareve midis paisjeve, si telefona dhe printera, te degjosh muzike pa kabull etj. Me poshte do ju tregojme se cfar eshte Bluetooth dhe se si funksionon nga ana teknike, duke ua bere me te thjeshte edhe perdorimin e tij ne paisjet e shumta qe e ofrojne.
Permbajtja
Cfare eshte Bluetooth
Përpara se të hyjme në thelbin e çështjes dhe të shikojme në detaje se si funksionon Bluetooth, është mirë që të merrni disa njohuri teorike për këtë lloj teknologjie. Bluetooth është një standard i komunikimit me valë në distancë të shkurtër, i konceptuar nga kompania Ericcson në 1994 dhe i menaxhuar deri më sot nga Bluetooth SIG, i cili përfshin, përveç Ericcson, kompani të mëdha si Nokia, Toshiba dhe Intel.
Ndryshe nga shumë emra të tjerë që i përkasin botës së teknologjisë, termi Bluetooth nuk ka asnjë lidhje me përkthimin e tij të mirëfilltë nga anglishtja (kuptimi i termit në fakt do të ishte dhëmb blu), por e gjen origjinën e tij, në një mënyrë mjaft metaforike, nga një personazh i mesjetës: Harald Blåtand.
Harald Blåtand, në anglisht Harald Bluetooth, ishte një mbret danez që jetoi në shekullin e dhjetë. Me aftësitë e tij ushtarake dhe diplomatike, ai arriti të bashkojë fiset e ndryshme të tokës së tij, të ndryshem në zakone dhe kultur, në një grup kombëtar. Metafora e dëshiruar nga krijuesit e teknologjisë është pikërisht kjo: të zhvillohet një sistem që, ashtu si Mbreti Bluetooth, te ishte në gjendje të vinte ne komunikim dhe të kombinonte pajisje krejtësisht të ndryshme, si telefonat inteligjentë, makinat, kompjuterët, pajisjet audio, etj. (p.sh. tastierë dhe maus) dhe kështu me radhë.
Si funksionon Bluetooth
Tani le te hyjme me shume ne detaje dhe te shikojme se si funksionon Bluetooth. Ne fakt cdo pajisje e përputhshme me teknologjinë Bluetooth është e pajisur me një çip të veçantë me konsum të ulët energjie, i aftë për të krijuar një rrjet privat wireless (PAN) që mund të lidhë pajisjet brenda një rrezeje veprimi relativisht të vogël. Për të qenë të saktë, mbulimi fizik i një Bluetooth PAN varion nga 1 në 100 metra, në varësi të klasës së Bluetooth të përdorur në çip. Në kohën e shkrimit, klasat e disponueshme janë si më poshtë.
- Klasa 1: ka një fuqi prej 100 mW (ose milivat) dhe mund të mbulojë një distancë maksimumi operimi prej 100 metrash.
- Klasa 2: me një fuqi prej 2,5 mW, ky version i Bluetooth-it mund të mbulojë një distancë maksimale funksionimi prej 10 metrash.
- Klasa 3: është versioni me mbulimin me te vogel: me një fuqi prej vetëm 1 mW, mund të mbulojë një distancë funksionimi prej rreth 1 metër.
Në përgjithësi, sa më e lartë të jetë klasa Bluetooth, aq më i lartë është konsumi i energjisë. Shumica e pajisjeve të zakonshme, si notebook dhe telefonat inteligjentë, kanë një çip Bluetooth të klasës 2.
Një dallim tjetër që bëhet midis llojeve të ndryshme të Bluetooth-it është ai i versionit: aktualisht, versionet e disponueshme të Bluetooth variojnë nga 1.0 (më pak i avancuar) në 5.3 (më i fundit).
Është e qartë se për të shfrytëzuar potencialin e secilit version, çipat e përfshirë në komunikim duhet të kenë të njëjtat versione të teknologjisë. Për shembull, për të përfituar nga efikasiteti i Bluetooth 3.0, të dyja pajisjet duhet të pajisen me çipa të atij versioni ose versioni i mëvonshëm (çipat Bluetooth të gjeneratës së fundit, në fakt janë të përputhshëm me standardet më të vjetra Bluetooth). Ju mund të gjeni ndryshimet midis versioneve të ndryshme të Bluetooth në këtë faqe Wikipedia.
Persa i përket transmetimit të të dhënave, standardi Bluetooth përdor valë të shkurtra radio (UHF) në frekuenca që variojnë nga 2.4 GHz në 2.485 GHz dhe përdor një qasje master/slave : pajisja kryesore/master është ajo që krijon rrjetin PAN, ndërsa pajisja skllav/slave është ajo që mbetet duke dëgjuar ndërsa pret të shtohet nga nje paisje tjeter dhe nëse vendoset në modalitetin e zbulueshëm, dërgon sinjale në intervale të rregullta për të njoftuar praninë e saj aty rrotull.
Në praktikë, operacioni i lidhjes ndërmjet dy pajisjeve Bluetooth quhet çiftim/pairing. Pajisja kryesore/master (p.sh. kompjuteri) skanon pajisjet e tjera Bluetooth brenda rrezes dhe sipas urdhrit të përdoruesit, dërgon një kërkesë lidhjeje në pajisjen skllav/slave qe ndodhet ne dëgjim (p.sh. miun Bluetooth).
Kur slave pranon kërkesën, ajo shtohet në rrjetin PAN të krijuar nga master dhe fillon komunikimi. Në disa raste, është e nevojshme të vendosni një kod sigurie në të dyja pajisjet për të finalizuar procedurën e çiftimit. Në disa raste, çiftimi midis dy pajisjeve Bluetooth mund të kryhet edhe me kontakt fizik (me fjalë të tjera, duke i bërë pajisjet të prekin njëra-tjetrën), duke përdorur teknologjinë NFC.
Tani te shikojme se si funksionon Bluetooth për të transferuar të dhëna të llojeve të ndryshme midis dy pajisjeve. Kjo do të thotë që një rrjet Bluetooth mund të përdoret si për shkëmbimin e skedarëve midis dy pajisjeve ashtu edhe për kryerjen e operacioneve input/output ndërmjet pajisjeve të përfshira. Mjetet që e përdorin janë vërtet të shumta, më poshtë do të listoj disa kategori përdorimi.
- Laptopë, telefona inteligjentë dhe tableta: shumica e këtyre pajisjeve janë të pajisura me çip Bluetooth dhe kryesisht funksionojnë si master. Nëse keni një kompjuter që nuk është i pajisur me Bluetooth, dijeni se ka adaptorë të jashtëm, qoftë edhe shumë të vegjël, të pajisur me një çip të dedikuar dhe mund të lidhen me kompjuterin nëpërmjet USB-së. Mund t’i gjeni në dyqanet e teknologjise.
- Mausi dhe tastiera: duke përdorur një maus ose tastierë Bluetooth nuk do keni me prezencen e kabujve ne tavoline. Përveç kësaj, këto pajisje mund të lidhen edhe me master që nuk janë krijuar për t’u përdorur nëpërmjet hyrjeve të tilla, të tilla si TV Box, Smart TV ose console lojërash.
- Kufje dhe altoparlantë: për të shmangur kabllot që varen nga veshët, ndonjëherë shumë të bezdisshëm, në treg ka disa pajisje që janë të afta të riprodhojnë audio dhe të pajisura me lidhje Bluetooth.
- Navigatorët satelitorë të makinave dhe kompjuterët në bord: deri më sot, gjithnjë e më shumë navigatorë satelitorë janë të pajisur me lidhje Bluetooth. Përveç kësaj, në shumë makina, është e mundur të lidhni telefonin inteligjent me Bluetooth, ta përdorni atë nëpërmjet ekranit të integruar dhe të riprodhoni muzikat e tij nëpërmjet altoparlantëve të instaluar në makinë. Në veçanti, disa sisteme të tilla kanë një sistem operativ Android Auto ose CarPlay.
- Smartwatch dhe smartband/fitness tracker: nëse ju pëlqen të mbani gjithmonë një sy në njoftimet tuaja, ose të bëni aktivitet fizik që kërkon monitorim të vazhdueshëm, këto janë padyshim zgjidhjet për ju. Këto pajisje lidhen me smartfonin ose tabletin nga i cili menaxhohen përmes Bluetooth.
